Tarih Bilimi Nedir 2

Tarih, geçmiş dönemin incelenmesi bilimidir.[2] “Tarih”, geçmiş zamanda olan olayların incelenmesinin yönı gün, bu olaylarla ait bilgilerin esrarkeşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile bile ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan yahut adam-dışı başkalıkı gözetmeksizin, mevki ve saat aralığının kestirildiği bir geçmiş saat dilimde, sebep-sonuç ilişkisi kurup, vesika ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir bilimsel niteliği olan disiplin olan tarih, herhangi bir ilim kümesine dahil edilmez; çünkü tarih, her meydanın cemaziyelevvelini inceleyebilecek denli geniş bir disiplindir. İnsanlık cemaziyelevveli güfte konusu başüstüneğunda, yazının icadından önceki zamanlara “tarih öncesi” denir.

Tarihî tetkik, geçmiş zamandaki vakalara müteallik bütün bilgilerin, olayların vuku bulmuş olduğu dönemin şartları basar önüne hileınarak, muhtemel başüstüneğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Tarih, yaşanan olayların bir daha evetşanabilmesi üzere bir mümkünlık olmadığından natür bilimlerindeki üzere deney ve gözleme dayanamaz.

Tarih sözcüğünün Batı dillerindeki partner muhaliflığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (mealı “soruşturma”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, selen derç vasıtasıyla malumat edinme anlamlarında kullanılan lafız, Attika lehçesinde görerek, şahit olarak bilme anlamlarının yönı gün çok daha geniş bir meal yürekğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve hayvan bilgisi ve hatta gitgide natür bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanılamamıyla tarih, “doğrulanmış olgular kümesi”nden özge bir şey bileğildir.[5]